TMMOB MİMARLAR ODASI
ULUSAL MİMARLIK ÖDÜLLERİ YÖNETMELİĞİ

Madde 1. TMMOB Mimarlar Odası adına ve Mimar Sinan’ın anısına, ülkemizdeki mimarlık faaliyetinin tanıtılması, özendirilmesi, ödüllendirilmesi, mimarlığın kamuoyunun gündeminde bulundurulması, mimarlık ürünlerinin belgelendirilmesi ve güzel sanatların teşvik edilmesi amacıyla, Ulusal Mimarlık Ödülleri verilir.

Madde 2. Nisan ayı içinde yapılan Sinan Haftası etkinlikleri çerçevesinde, 2 yılda bir Ulusal Mimarlık Sergisi düzenlenir ve bu serginin açılış günü Ulusal Mimarlık Ödülleri verilir. Ulusal Mimarlık Ödülleri 2 ana başlık altında verilir. Programa paralel olarak, bir sonraki ödül dönemine kadar sürdürülecek bağımsız bir Anma Programı düzenlenir.

2.1. Mimar Sinan Büyük Ödülü

Tüm meslek hayatı boyunca, başta gerçekleşmiş yapıları olmak üzere, mimarlığa geçen hizmetleri nedeniyle, bir mimara veya ortak çalışmış mimarlara verilir. Bu ödülün verileceği mimar(lar)ın bitmiş yapısının olması ve ödülün özellikle yapılarından dolayı verilmesi şarttır. Bu ödül için başvuru gerekmemektedir. Adaylar, Seçici Kurul’un belirleyeceği yöntemle saptanır ve belirlenen adaylar arasında yapılan değerlendirme ile ödül verilir. Bu ödülün her ödül döneminde verilmesi zorunludur.

2.2. Başarı Ödülleri

Dört ayrı dalda verilir.

2.2.2 Yapı Dalı:

Bitmiş yapılarından dolayı mimar(lar)ına verilir. Bu dalda ödüllendirilmek için sergiye katılmak esastır. Seçici Kurul sergiye katılan yapılar içinde en fazla 5 tanesine başarı ödülü verir. Verilen ödüllerin en fazla 2 adedi önceden belirlenen bir konu üzerine verilebilir. Bu dalda en az 3 ödül vermek zorunludur. Bitmiş ve kullanılmakta olan yapılarda, yapının bitiriliş tarihinin önemi yoktur.

2.2.3 Mimari Proje Dalı:

Uygulamaya geçilmemiş, inşaat halindeki veya gerçekleşmek amacıyla tasarlanmış projelerin mimar(lar)ına verilir. Bu dalda ödüllendirilmek için sergiye katılmak esastır. Seçici Kurul sergiye katılan projeler içinde en az 1, en fazla 2 tane başarı ödülü verir.

2.2.4. Fikir Sunumu Dalı

Yarım kalmış tasarım çalışmaları, fikir düzeyindeki etüdler, ütopik çalışmalar, mimarlığa ilişkin bir tema etrafında gelişen ve özgün fikirler içeren her türlü sunuş, bu kapsamda değerlendirilir. Bu dalda ödüllendirilmek için sergiye katılmak esastır. Seçici Kurul, sergiye katılan sunuşlar içinde en fazla 2 tanesine başarı ödülü verir. Bu dalda başvuru için mimar olma zorunluluğu yoktur.

2.2.1. Mimarlığa Katkı Dalı

Bu dalda mimarlık kültürü ve mesleğine katkılar ödüllendirilir. Araştırma, makale, yorum, film, fotoğraf, kitap gibi mimarlık üzerine veya mimarlığı gündeme getiren çalışmalarla, mimarlık pratiği, kuramı ve meslek hakları konusunda yapılmış her türlü araştırma, çaba ve çalışmaları nedeniyle kişi ya da kurumlara verilir. Bu dalda başvuru zorunluluğu yoktur. En fazla 2 ödül verilir.

2.3. Anma Programı

Sergi ve ödül programı ile eşzamanlı olarak, Türkiye mimarlığına, onun kentlerine, yapı stoğuna, mimarlık kültürüne katkıda bulunmuş ve bugün hayatta olmayan mimarların anısını yaşatmak üzere düzenlenen paralel bir programdır. Amaç, mimarlığımızın çeşitli alanlarına nitelikli çalışmaları ile katkıda bulunmuş isimleri anımsamak, onlara sahip çıkmak, onları ve görüşlerini yeniden gündeme getirmektir.

Her dönem belirlenecek olan bir mimarın kendisi ve çalışmaları hakkında, seçildiği sergi ve ödül döneminden başlayarak gelecek döneme kadar, Mimarlar Odası tarafından Türkiye çapında çeşitli etkinlikler (konferans, seminer, sergi, yayın gibi) yürütülmesi ve kamuoyunun bu yönde teşvik edilmesi hedeflenmektedir.

Bu program için Seçici Kurul bir aday listesi hazırlar. İsimleri gizli tutulacak tüm adaylar arasından bir mimarın ismini belirleyerek açıklar.

Madde 3. Seçici Kurul 5 kişiden oluşur.

3.1. Seçici Kurullarda 2 üye mimarlık tarihçisi veya eleştirmeni niteliklerine sahip olacaktır. Bu üyeler en az 20 yıllık meslek faaliyetinde bulunmuş, mimarlık tarihi veya eleştirisi üzerine yapıtları bulunan kimselerden seçilir.

3.2. Seçici Kurullarda 3 üye mimarlık uygulamaları ile bilinen, biri en az 10 yıl meslek deneyimli, diğerleri en az 20 yıl meslek deneyimli mimarlar arasından seçilir.

3.3. Seçici Kurul Raportörleri: Ulusal Mimarlık Ödülleri Komitesi’nce, komite içinden oluşturulur. En az 2 kişi olmak zorundadır.

3.4. Seçici Kurul 2 yıllık ödül dönemi süresince çalışır. Bir üye üst üste seçici kurula seçilebilir. Kurulun 5 üyesinden 1’inin önceki ödül dönemlerinde Seçici Kurul üyeliği yapmış olması aranır. Seçici Kurul Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu’nca, Ulusal Mimarlık Ödülleri Komitesi tarafından önerilen adaylar arasından seçilir. Merkez Yönetim Kurulu yeni adaylar önermesini Ulusal Mimarlık Ödülleri Komitesi’nden isteyebilir.

3.5. Seçici Kurul, özel ödül verme önerisi getirebilir.

ULUSAL MİMARLIK ÖDÜLLERİ KOMİTESİ

Madde 4. Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu tarafından en az 3 kişi komite üyesi olarak atanır. Mimar olmaları ve Odaya kayıtlı olmaları şarttır. Ulusal Mimarlık Ödülleri raportörlüğü ve serginin düzenlenmesi bu komite tarafından yürütülür. Komite bir ödül dönemi için 2 yıllığına seçilir. Çalışma yeri Ankara'dır. Serginin ve jüri çalışmasının organizasyonu, ödüllerin duyurulması ve binalara ödül plaketlerinin çakılması bu komite tarafından yürütülür. Sergi ve ödül programının organizasyonu için Mimarlar Odası bütçesinde harcama kalemi gösterilir. Komitenin çalışma biçimi Mimarlar Odası Komiteler Yönetmeliği’ne tabidir.

Ülkemizde mimarlığın ve mesleğe bağlı alt çalışma kollarının gelişmesine, güncelliğine ve vurgulanma gerekliliğine göre, gerekçesi belirtilmek koşuluyla, dönemsel olarak başarı ödüllerine yeni alt başlıklar eklenebilir. Ödül dalları ile ilgili çalışmalar, Komite tarafından yürütülür.

Madde 5. Seçici Kurul, değerlendirme süreci ve kriterlerini kendisi saptar. Değerlendirmeyi yapar ve bunu bir rapor ile açıklar. 2.2.2., 2.2.3. ve 2.2.4’de bahsedilen yapı, proje ve fikir sunumu dallarındaki başarı ödülleri sergiye katılan çalışmaların değerlendirilmesi sonucu verilir. 2.1.'deki Büyük Ödül, 2.2.1.’deki Mimarlığa Katkı Dalı Başarı Ödülü ve 2.3.’deki Anma Programı için seçilecek kişi, Seçici Kurul tarafından saptanan yöntemle belirlenir.

Seçici Kurul, içinden bir kişiyi başkan seçer. Değerlendirme en az 3 kişiyle yapılır. Seçici Kurul üye sayısı 3’ün altına indiği durumlarda yeni üye atanır. Bu atamayı Seçici Kurul Merkez Yönetim Kurulu’na önerir ve atama 3.4.'deki yönteme göre yapılır.

 Madde 6. 2.1, 2.2.1, 2.2.2., 2.2.3. ve 2.2.4.’de bahsedilen dallarda her iki yılda bir sergi düzenlenir. Sergiye katılma ve aday gösterme koşulları, Ulusal Mimarlık Ödülleri Komitesi’nce saptanır ve duyurulur. Sergi, Sinan Haftası’nın yer aldığı Nisan ayında ilk olarak Ankara'da açılır. 

GENEL İLKELER

6.1. Sergiye, Mimarlar Odası’na kayıtlı her mimar, yanısıra ilgili kamu kuruluşları, kurumlar, şirketler, üniversite öğrencileri ve araştırmacılar bireysel veya ekip olarak katılabilir.

6.2. Şirket ya da kurum adına katılan çalışmalarda mimar(lar)ın isminin belirtilmesi zorunludur.

6.3. Yapı ve Proje dallarında katılabilmek için, müellif(ler)in Mimarlar Odası üyesi olması zorunludur.

6.4. Fikir Sunumu Dalı’nda sergiye katılmak için mimar olma zorunluluğu yoktur.

6.5. Sergiye katılan bir eser, aynı kategoride bir başka dönem tekrar katılamaz.

6.6. Sergiye katılacak eserler, Sekreterya’ya teslim edildikten sonra geri çekilemez; teslim edilen çalışmaların katalogda yayımlanması kabul edilmiş sayılır.

6.7. Sergiye katılacak eserler, Mimarlar Odası Onur Kurulu’nca verilmiş bir cezanın veya Mimarlar Odası tarafından kazanılmış bir yargı kararının nesnesi olmamalıdır.

6.8. Ülkemizde ruhsat ve mesleki denetim uygulaması başladıktan sonra üretilen; ruhsatsız, Mimarlar Odası'nın mesleki denetim işleminden geçirilmeyen ve hakkında ÇED çekince raporu düzenlenen eserler, sergiye katılamazlar. Yapıya dönüşmemiş ve inşaat ruhsatı alınmamış eserler, müelliflik ve telif hakkı tescil işlemi yaptırılmış olması şartıyla Proje Dalı’nda katılabilirler.

6.9. Yurtdışında uygulanan yapı ve projelerin katılımı için 6.7. ve 6.8. maddelerindeki şartlar geçerli değildir.

ADAY GÖSTERME YÖNTEMİ İLE KATILIM

6.11. Büyük Ödül, Mimarlığa Katkı Dalı ve Anma Programı kapsamında bir başka kişi veya kuruluşu ödül adayı olarak göstermek isteyenler, gerekçelerini açıklayacakları aday gösterme formunu doldurarak, Ulusal Mimarlık Ödülleri Komitesi Sekreteryası’na başvururlar. Aday göstermede pano hazırlanması gerekmez.

6.12. Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu üyeleri, Seçici Kurul ve Komite üyeleri sergiye sadece ödüllendirme dışı katılabilirler; ödüle aday gösterilemez ve ödül alamazlar.

6.13. Süreç içerisinde ortaya çıkan ve bu maddede yeterli ayrıntıda tanımlanmayan konular, maddenin esasına aykırı olmamak koşuluyla MYK tarafından karara bağlanır.

Madde 7. Ulusal Mimarlık Sergisi’nin açılış günü tüm mimarlık kesimlerine ve kamuoyuna basın ve yayın organları ile duyurulur. Serginin açılış günü ödül töreni yapılır ve ödül sahiplerine plaket, Seçici Kurul üyelerine ise hizmet plaketi verilir. Ödüllendirilen yapılara ve büyük ödül kazanan mimarların kendileri tarafından belirlenecek yapılarına plaket çakılır. Sergi, oluşturulan program çerçevesinde yurtiçinde ve yurtdışında çeşitli kentlerde açılır.

Sergiye katılan eserler içinde Seçici Kurul tarafından değerlendirilerek yayın için yeterli görülen çalışmaların ve Seçici Kurul raporunun yer alacağı katalog, katılımcılara ücretsiz olarak gönderilir. İngilizce ve Türkçe hazırlanan katalog, diğer ülkelerdeki meslek örgütlerine, ulusal ve uluslararası kütüphanelere, üniversitelere ve mesleki dergilere ulaştırılır.

Madde 8. Bu yönetmelik, 18-19 Nisan 1987 tarihinde yapılan 1. Olağanüstü Genel Kurul’da kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmeliğin yürütülmesinden Merkez Yönetim Kurulu sorumludur.