Ulusal Mimarlık Ödülleri, iki ana başlık altında verilmektedir.
I. MİMAR SİNAN BÜYÜK ÖDÜLÜ (Mimar Sinan Grand Award)
Meslek hayatı boyunca verdiği eserleri ve mimarlığa geçen hizmetleri nedeniyle bir mimara veya ortak çalışan mimarlara verilir. Bu ödülün verileceği mimar(lar)ın bitmiş yapısının olması ve ödülün özellikle bu yöndeki başarıları nedeniyle verilmesi şarttır. Bu ödül için kişisel başvuru gerekmemektedir. Adaylar "aday gösterme" yöntemi ile önerilebilir. Ayrıca, Seçici Kurul kendisi de adaylar saptayarak arasından seçim yapar.
Dört ayrı dalda verilir.
1. MİMARLIĞA KATKI DALI (Contribution to Architecture Category)
Mimarlık kültürü ve mesleğine katkıların ödüllendirildiği bu dalda, toplam en fazla 2 ödül verilir. Araştırma, makale, yorum, film, fotoğraf, kitap gibi, mimarlık üzerine veya mimarlığı gündeme getiren çalışmalar ile mimarlık pratiği, kuramı ve meslek hakları konusunda yapılmış her türlü araştırma, çaba ve çalışmaları nedeniyle kişi ya da kurumlara verilir. Bu ödül için kişisel / kurumsal başvuru gerekmemektedir. Adaylar, "aday gösterme" yöntemi ile önerilebilir.
2. YAPI DALI (Building Category)
Bitmiş ve kullanılmakta olan yapılarından dolayı mimar(lar)ına verilir. Yapının bitiriliş tarihinin önemi yoktur. Bu dalda ödüllendirilmek için sergiye katılmak esastır. Bu dalda toplam en fazla 5 ödül verilir. Yapı Dalı'nda 2 kategori bulunur:
a. Yapı (Building)
b. Yapı / Koruma (Building / Preservation)
Tarihî yapıların restorasyonu ile, tarihî/geleneksel çevrelerin koruma, yenileme ve sağlıklaştırma uygulamalarından dolayı mimar(lar)ına verilir. Tek yapı ölçeğindeki anıtsal ve sivil mimarlık örneklerinin yanı sıra, doku olarak korunabilmiş yerleşimlerin iyileştirilmesi ve niteliklerinin sürdürülerek yaşatılmasına yönelik projelendirilmiş uygulamalar bu kapsamda değerlendirilir.
c. Yapı / Çevre (Kamusal Alan Tasarımı) (Building / Environment (Public Space Design)
Bir kentte veya daha küçük ölçekli yerleşmede yaşayanların bir araya gelmekten ve vakit geçirmekten mutluluk duyacakları, iletişim ve diyalog kurma olanakları sunan, kamusal kullanımı özendiren, çekici ve özgün bir kentsel mekanın tasarlanması işidir. Ticaret işlevinin ve tüketimin ön planda olmadığı, ancak mekânsal nitelikleriyle orada olma isteği yaratan özel bir yer... Ayrıca bu iş, mevcut bir yerin özelliklerini ve çevresel/bağlamsal değerlerini okunur kılmak üzere yola çıkan bir tasarım olabileceği gibi müellifin/müelliflerin tasarladığı bir yapı veya yapı grubunu kamusal alana açmaları veya çevredeki yapılarla oluşacak bir mekânsal bütünlüğe katkıda bulunmaları şeklinde de olabilir.
3. PROJE DALI (Design Category)
Henüz uygulamaya geçilmemiş, inşaat halindeki veya gerçekleşmek amacıyla tasarlanmış projelerin mimar(lar)ına verilir. Bu dalda ödüllendirilmek için sergiye katılmak esastır. Bu dalda toplam en fazla 2 ödül verilir. Proje Dalı'nda 2 kategori bulunur:
a. Proje (Design)
b. Proje / Koruma (Design / Preservation)
Tarihî yapıların restorasyonu ile, tarihî/geleneksel çevrelerin koruma, yenileme ve sağlıklaştırma projelerinden dolayı mimar(lar)ına verilir. Tek yapı ölçeğindeki anıtsal ve sivil mimarlık örneklerinin yanı sıra, doku olarak korunabilmiş yerleşimlerin iyileştirilmesi ve niteliklerinin sürdürülerek yaşatılmasına yönelik projeler bu kapsamda değerlendirilir.
c. Proje / Çevre (Kamusal Alan Tasarımı) (Design / Environment (Public Space Design)
4. FİKİR SUNUMU DALI (Ideas Presentation Category)
Yarım kalmış tasarım çalışmaları, fikir düzeyindeki etüdler, ütopik çalışmalar, mimarlığa ilişkin bir tema etrafında gelişen ve özgün fikirler içeren her türlü sunum bu kapsamda değerlendirilir. Fikir Sunumu, avan proje sunumu anlamına gelmemektedir. Bu dalda ödüllendirilmek için sergiye katılmak esastır. Bu dalda toplam en fazla 2 ödül verilir. Başvuru için mimar olma zorunluluğu yoktur.
