R. Raci Bademli, Ağustos 2005, Yay. Haz. Çağatay Keskinok, Olgu Çalışkan, Nevzat Can, Özlem Çelik, Ömer Kıral, Funda Erkal, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayınları, Ankara; 162 sayfa.

1960’lı yıllardan itibaren ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nde kentsel tasarım üzerine çeşitli kuramsal dersler veren Raci Bademli’nin son dönemlerde yürüttüğü planlama işliklerinde öğrencileri için hazırladığı notlardan oluşan derleme, Bademli’nin kentsel “planlama” ve “tasarım” kavramlarına dair geliştirdiği yaklaşımları sergiliyor. Her dönem farklı tutumları, zıt fikirleri ve paradoksları ortaya çıkaran işlik projeleri ile şekillenen yeni soru ve sorunları tartışarak özgün yöntem ve strateji geliştirme deneyimlerinin belgelendiği kitaba bir düşünme aracı olarak kullanılan çizimler ve şemalar eşlik ediyor. ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğrencileri için hazırlanan bu işlik notlarını derleyen ve basıma hazırlayan Şehir Plancıları Odası böylece bu belgeleri tüm planlama ve tasarım öğrencilerine kazandırmayı amaçlıyor.

Geleneksel Yapılar ve Mekânlar

Ahmet Eyüce, 2005, Birsen Yayınevi, İstanbul; 116 sayfa.

“Geleneksel mimarlık araştırmalarında ait olduğu yerleşme bütününden koparılmış, tek yapı ve bunun fiziksel özelliklerinin belirlenmesi yerine geleneksel yerleşme, yapı ve mekân düzenleme özelliklerinin birlikte ele alınması gerekir” demekte Prof. Dr. Ahmet Eyüce, Birsen Yayınevi tarafından kısa bir süre önce İstanbul’da yayınlanan son kitabında. Bu tümce aynı zamanda kitabın ana temasını da ortaya koyuyor. Yazar haklı olarak mimar kökenli araştırmacıların gerek Türkiye’de ve gerekse yurtdışında geleneksel mimarlık üzerine yürüttükleri çalışmaların büyük kısmının, yalnızca yapıların fiziksel/görünen özelliklerinin belirlenmesi ve betimlenmesine yönelik olduğunun altını çizerken, kendi çalışmasında geleneksel yapıların çevresel ve mekânsal özellikleri ile birlikte doku ve dizi oluşturma özelliklerini ele alarak daha anlamlı sonuçlara ulaşmayı hedeflediğini ifade etmektedir. Bu açıdan sayıları giderek artan geleneksel mimarlık yayınları arasında Eyüce’nin özgün katkısının önemli bir boşluğu dolduracağı ve gelecek araştırmacılara doğru bir yön vereceği anlaşılmaktadır. 1960’ların ikinci yarısında ODTÜ’de başlayan mimarlık öğrenciliği sırasında Ankara-Kaleiçi’nde alan çalışması yaparken geleneksel mimari ile tanıştığını belirten Ahmet Eyüce, İzmir’de Ege ve Dokuz Eylül Üniversiteleri, Suudi Arabistan’da Cidde Üniversitesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve şimdi İstanbul’da Bahçeşehir Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde sürdürdüğü akademik kariyeri boyunca yurtiçinde ve başta Suudi Arabistan ve Malezya olmak üzere yurt dışında geleneksel mimarlık araştırmaları yürütmüş bir uzman olarak okuyucusunun kolayca özümseyeceği bir çalışma üretmiş bulunuyor. Özellikle kitabın “Giriş” bölümündeki geleneksel mimarlık terimleri tanımları kavram kargaşasına son veren önemli bir katkı olmuş. Kitap, Türkiye, Malezya ve Hicaz’daki geleneksel mimarilerde “Mekân Düzenleme İlkeleri” ve “Değişimler” ana başlıkları altında ve karşılaştırmalı incelemeler şeklinde, bol resim ve çizim eşliğinde sunulan araştırma sonuçlarının konuya ilgi duyan tüm mimarlık öğrencisi, öğretim üyesi ve meslekdaşlar için kaçınılmaz bir başvuru kitabı olmaya adaydır.

Günhan Danışman

European Union Prize for Contemporary Archıtecture:

Mies van der Roche Award 2005

Eds. Mies van der Roche Foundation, Diane Gray, Meritxell Cuspinera, Trans. Maite Bouyat, Adolfr Fuertes, Richard Rees, 2005, Mies van der Roche Foundation and ACTAR, Barcelona; 254 pages.

Avrupa kentlerinde uygulanmış olan ve modern mimarlık alanında yenilikçi düşüncelere bir katalizör görevi oluşturabilecek çağdaş mimarlık örneklerinin değerlendirilmesini amaçlayan Mies van der Roche Ödülleri’nin 2005 yılı değerlendirmesinden oluşan kitap, ilk elemeyi geçen 33 projenin dökümünü sunuyor. Bu sene birincilik ödülünü kazanan Rem Koolhaas’ın Berlin’deki Hollanda Büyükelçilik Projesi’ne ek olarak yeni mimarlara teşvik ödülünü kazanan NL Architects’in Utrecht kentinde uygulamış olduğu Basket Bar adlı projesi ve elemeyi geçen diğer projelere Mohsen Mostavi, Aaron Betsky, Francis Rambert, Suha Özkan, Eduard Bru ve Roberto Collová’nın metinleri eşlik ediyor. Bunun yanısıra içerdiği diğer projeler ile günümüz Avrupa mimarlığına dair özel bir seçki ortaya koyuyor.

İnsanca Yaşamak için Şehir ve Konut

Derl. Turhan Yörükân, Çev. Ayda Yörükân, 2005, Babil Yayıncılık, Ankara; 190 sayfa.

Daha önce Dr. Ayda Yörükân tarafından çevrilmiş ve ayrı ayrı basılmış olan iki kitabın biraraya getirilerek yeniden düzenlenmesinden ortaya çıkan bu kitabın ilk bölümü 1933 yılında düzenlenen ve Le Corbusier’in de sekreterliğini yaptığı CIAM Konferansı sonrasında basılan Atina Anlaşması’nı içeriyor. İkinci bölüm ise Sorbonne Üniversitesi profesörlerinden ünlü bir şehir sosyoloğu olan Chombart de Lauwe ve arkadaşlarının aralarında Le Corbusier’in de bulunduğu bir dizi Fransız şehirci, mimar ve mühendisleriyle “Aile ve Konut İlişkisi” üzerine yaptıkları araştırma ve değerlendirmelerden oluşuyor. Bu iki çalışmanın biraraya getirilmesiyle Le Corbusier’in de damgasını vurduğu bir dönemin modern şehircilik kuramlarına bir bütünlük getiriliyor.