1954 yılında TMMOB ve TMMOB’ye bağlı 10 meslek disiplini ile birlikte Odamız Anayasa’nın 135. Maddesine dayanılarak, “belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarını birbirleriyle ve halkla ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak” amacıyla kurulmuştur. Kuruluşu sağlayan 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu ilgili meslek odalarını “kamu kurumu niteliğinde” şeklinde tanımlayarak tüzel kişilik verir.

TMMOB Mimarlar Odası mimarlık mesleğinin sorumluluğu ile “Mimarlar Odası Toplum Hizmetinde” şiarını benimsemiş ve Odamızın bugüne gelmesinde, toplumla bütünleşmesindeki itici gücü bu yaklaşım oluşturmuştur. 70 yıllık süreç içerisinde örgütsel yapımız kuruluşunun birinci yılında 3 şube iken günümüzde 29 şube, 3 Büyükkent Bölge temsilciliği ve 75 temsilciliğe, üye sayımız ise 88.000’e ulaşmış durumdadır. Kurulduğu günden günümüze kadar geçen süreçte “Toplumun Hizmetinde Mimarlar Odası” anlayışından hiçbir zaman ödün vermeden yürütülen oda çalışmaları; eğitimin, teknolojik gelişmelerin, kamusal alanların korunması ve değerlendirilmesinin ancak kamucu anlayışla mümkün olacağı, teknolojik gelişmelerin kullanımının egemenlerin değil toplum yararına sunulması gerektiği ve kişi çıkarlarının önceliğinin ülke çıkarlarının önüne geçemeyeceği, bugüne kadarki oda yöneticilerimizin ödün vermeden yürüttükleri bir anlayış olmuştur. Bu anlayıştır ki; kuruluşunun henüz 15. yılında Boğaziçi Köprüsüne karşı çıkılmasında öne sürülen değerlendirmelerin bugün ne kadar halı olduğu, İstanbul’un ve kuzey ormanlarının hali görülünce anlaşılmaktadır. Kamusal bir alanın korunmasına örnek olarak Gezi Parkı’nın ve Taksim meydanının park ve meydan olarak kalabilmesi, Mimarlar Odası’nın kamucu politikalarından ayrı düşünülemez. Kanal İstanbul’un çevresel felaketlere yol açacağı gerçeğinin, oluşturulan Bilim Kurulları ve Danışma Kurulları ile toplumla paylaşılması ve kamuoyu oluşturulması yine Odamızın “kamucu” ve “toplum hizmetinde” şiarı ile açıklanabilir.

TMMOB Mimarlar Odası’nın üstlendiği tarihsel sorumluluklar çerçevesinde hiç kuşku yok ki, karşı karşıya kalınan zorlukların üstesinden dayanışma anlayışıyla gelebileceğini 70 yıllık oda pratiğinden biliyoruz. TMMOB Mimarlar Odası yaşanan türlü olumsuzluklara rağmen bugün olduğu gibi gelecekte de bilimin rehberliğinde “kamu - toplum” yararı doğrultusunda ülkenin “özgür ve demokratik” geleceği için her zaman ve her şartta kararlı yürüyüşüne devam edecektir.