MUĞLA Buluşması
TMMOB MİMARLAR ODASI
toplum hizmetinde bir mimarlık için
kent, kültür ve demokrasi forumu
“Mimarlık, kültürel ve sanatsal bir ifade biçimi ve toplumsal bir kültür öğesidir…
…Mimarlık kültürü ile toplum, mimarlık hizmeti ile kullanıcı arasındaki bağın
koparılması olumsuz çevre oluşumunun en önemli nedenidir.”
*Türkiye Mimarlık Politikası
Cumhuriyet devrimi ve genç Türkiye’nin modernleşme süreci; planlama ve mimarlık uygulamaları yoluyla kentlerde yansımasını bulmuştur. Ancak ilerleyen yıllarda göç, kaçak yapılaşma ve gecekondulaşma süreçlerinin ardından kentsel dönüşüm ve yenileme süreçleri ile bozulan kentsel doku, tarihsel miras ve doğal çevre; tutarsız ve rant odaklı planlama politikaları nedeniyle geri dönülemez biçimde değişmiştir.
İzlenen tutarsız ve hukuksuz politikaların önünde engel olarak görülen nitelikli mimarlık ve planlama hizmetleri kısıtlanarak bu hizmetlerin üretim süreçleri kısa zamanda ve çok sayıda yapı üretilmesi baskısıyla önemsizleştirilmiştir.
Oysa mimarlık toplumsal bir kültür öğesidir. Kamusal politikaların, her düzeyde, yapıların ve kamusal mekânların kalitesine değer veren bir kültürel yapı oluşturmaya çalışması gereklidir.
Yapılı çevrenin sağlıklı ve kamu yararını gözeten politikalar çerçevesinde üretilmesi, Mimarlar Odası’nın, mimarların, kamu yönetiminin, yerel yönetimlerin, ilgili tüm kesimlerin ve kurumların, ülke adına ortak sorumluluğudur.
Türkiye’de bu sorumluluğu yerine getirmeyen, yaşanabilir çevre hakkını engelleyen, tarihi ve doğal dokuyu tahrip eden ve kültürel değerleri yozlaştıran merkezi-yerel yönetim politikalarına karşı en özgün kentsel muhalefet hareketi 2013 yılında yaşanmıştır. İstanbul Gezi Parkı ile başlayan direniş, toplumsal bir muhalefete dönüşerek; ülke genelinde kentlerimizde ve kırsal alanda yapılı ve doğal çevrede yaşanan tahribatı, temel insan hak ve özgürlüklerine yapılan muhafazakâr müdahaleleri gün ışığına çıkarmıştır.
Toplum; aidiyet ve kimlik duygularının sanatsal ve mekânsal ifadesi olan kamusal alanlara, geleceğin mirasını oluşturan yapılı çevreye ve ülkenin tarih, kültür ve yaşam dokusunun temeli olan mimarlığa sahip çıkmıştır. Hem kullanıcısı hem de işvereni olduğu mimarlığın; ekolojik, ekonomik ve sosyal sorunları temel alan insan-odaklı, katılımcı politikalarla üretilmesi talebini kamusal kullanıma kapatılmaya çalışılan kent meydanlarını işgal ederek, sermayeye satılarak rant elde edilmeye çalışılan yeşil alanlarında ve parklarında mahalle forumları yaparak iletmiştir.
“forum”un amacı ve hedefi
Kamusal politikaların; tarihi ve doğal güzelliklere, kentlerin ortak belleği olan kamusal mekana ve yapılı çevreye, kültürel yapıya değer veren planlama süreçleri ve koruma-yaşatma projeleri oluşturması, tüm bu değerleri anlamaya yönelik farkındalığı hayata geçirecek program ve etkinlikleri kurumsallaştırarak sürdürmesi gereklidir.
Ancak ülkemizde kamusal politikaları oluşturmakla sorumlu merkezi-yerel yönetimler tarafından; bilimsel esaslara dayalı, kentlilerin ve kentli kuruluşların katılımı sağlanarak yürütülmesi gereken bu programlar; uygulanan rant odaklı politikalar, kamusal ve özel alanlardaki muhafazakar müdahaleler nedeniyle azalmaktadır.
Mimarlar Odası; kamu yararına ve toplum hizmetinde yürüttüğü çalışmalar kapsamında; yapılı çevrenin, kültürün ve özgürlükçü demokrasinin geleceğinin değerlendirilebilmesi ve sorunlara karşı ortak çözümler üretilebilmesi için kentlilerin, kentli kuruluşların, toplumun demokratik katılımını içeren ve merkezi-yerel yönetimlerle, bilim insanlarıyla, sanat çevreleriyle, sivil toplum hareketleriyle işbirliği kurulmasını hedefleyen Kent, Kültür ve Demokrasi Forumu Buluşmalarını düzenlemektedir.
“forum” organizasyonu
Kent, Kültür ve Demokrasi Forumu organizasyonu Mimarlar Odası sekreterliğinde yürütülürken; sanat, kültür, bilim insanları, akademisyenler, basın ve sivil-demokratik kuruluş temsilcileri ve forum sekreteryasından oluşan kırk kişilik Forum Danışma Kurulu etkinlikleri düşünsel olarak desteklemektedir. Danışma Kurulu; gerçekleştirdiği toplantılarla Forum kurgusunu oluşturmakta, Buluşma programlarının içeriğini belirlemekte ve sanatsal etkinliklerin ve sergilerin oluşumuna katkıda bulunmaktadır.
Forum Danışma Kurulu tarafından belirlenen temaya bağlı olarak planlanan etkinlikler; ilkesel olarak bütünü kapsayan tartışma ve değerlendirme ortamı sağlayan programlar oluşturularak gerçekleştirilmektedir.
Her dönemde toplum hizmetinde mimarlık bütünselliği içinde farklı bir alt temaya odaklanan Forum Buluşmaları, bir veya iki günlük etkinlikler olarak programlanırken buluşmaları destekleyici sergi ve gösteriler düzenlenmektedir. Buluşmalar için düzenlendikleri kentlerin kamusal belleğinde yer alan önemli mekanlar seçilmekte ve Forumun amacına uygun olarak kentlilerin, yerel yöneticilerin, yerel sanatçıların, bölge üniversiteleri akademisyenlerinin ve sivil toplum örgüt temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilebilmesi için yerel basın ve sosyal medya araçlarıyla duyurular yapılmaktadır.
“forum” danışma kurulu
Ahmet Yaraş, Ali Cengizkan, Asuman Türkün, Aziz Konukman, Behiç Ak, Bekir Gerçek, Bülend Tuna, Can Diril, Canol Kocagöz, Cengiz Bektaş, Cevat Geray, Deniz İncedayı, Erkan Karakaya, Eyüp Muhcu, Fatih Söyler, Haluk Gürkan, Hasan Topal, Hatice Kurtuluş, Kubilay Önal, Mehmet Özdoğan, Mehmet Sabri Orcan, Mustafa Sönmez, Mücella Yapıcı, Necati Pirinççioğlu, Necip Mutlu, Nezih Başgelen, Orhan Aydın, Osman Aydın, Osman Köseoğlu, Ö. Fikret Oğuz, Ruşen Keleş, Sami Yılmaztürk, Serdar Işık, Sibel Baş, Tarık Şengül, Ünsal Keser, Yavuz Demirkaya, Zafer Akdemir, Zeynep Ahunbay
forum sekreterliği
Eyüp Muhcu, Ö. Fikret Oğuz, Sibel Baş
“forum”un kapsamı ve çerçevesi
Toplum hizmetinde mimarlık için; ülkemizin kendine özgü tarihsel, coğrafi ve sosyal yapısı içinde kent ve toplum örgütlenmeleri, kültür, bilim ve sanat insanları ile birlikte “Kent, Kültür ve Demokrasi Forumu” buluşmaları ilk kez 42.Çalışma Döneminde sırasıyla Sinop, Hatay, Van ve İstanbul’da dört kentlik buluşmalar dizisi olarak düzenlenmiştir.
43.Çalışma Döneminde Kent, Kültür ve Demokrasi Forumu Buluşmalarının hedefi; Türkiye Mimarlık Politikası kapsamında ve önceki dönem çalışmaları ışığında; alternatif kent, kültür ve demokrasi arayışı oluşturmak olarak belirlenmiştir. Toplum hizmetinde mimarlık için; mevcut demokrasi anlayışımızın temelden değerlendirilmesi ve insan-toplum-mimarlık ilişkilerinin yeniden örgütlenmesine dair içerik ve yöntem arayışının sürdürülmesi benimsenmiş ve bu amaçla sırasıyla Adana, Trabzon ve İzmir’de buluşmalar gerçekleştirilmiştir.
44.Çalışma Döneminde Kent, Kültür ve Demokrasi Forumu Buluşmaları; mimarlığın sanatsal, kültürel, insancıl ve işlevsel özellikleri ile toplumu ve kentleri yeniden buluşturmanın; kimlikli, uygar ve esenlikli bir geleceğin güvencesi olduğu ilkesi çerçevesinde gerçekleştirilecektir.
Forum Buluşmaları, bu dönemde kent ve mimarlık değişim sürecinin bütünsel olarak sorgulanacağı ortamlar olarak değerlendirilmektedir. Alternatif kent, kültür ve demokrasi arayışı kapsamında mevcut demokrasi anlayışımızın temelden değerlendirilmesi ve insan-toplum-mimarlık ilişkilerinin yeniden örgütlenmesi hedeflenmektedir.
44.Dönemde (2014-2016) Kent Kültür ve Demokrasi Forumu Buluşmalarının;
- 31 Ekim – 1 Kasım 2014 / MUĞLA
- Haziran 2015 / MARDİN’de düzenlenmesi benimsenmiştir.
kent, kültür ve demokrasi forumu Muğla buluşması
İktidar ekonomik istikrar söylemleriyle rant sağlamak amacıyla tüm doğal alanlarda yapılaşmanın önünü açmaktadır. Bu politikalarla ülkemizin tamamında, kentsel ve kırsal alanları, tabiat varlıkları, bütün koruma alanları, ormanlar, kıyılar, milli parklar, doğal sit alanları, meralar, yaylalar, kışlaklar vb. tüm çevre rant alanları haline getirilmekte ve doğal kaynaklar yok olmakta, yeraltı ve yerüstü su kaynakları kirletilmekte, kentsel, kırsal çevre sorunları hızla artmaktadır.
Kentsel doku; göç, kaçak yapılaşma ve gecekondulaşma süreçlerinin ardından kentsel dönüşüm ve yenileme süreçleri ile geri dönülemez biçimde değişmiştir. Ancak ekonomik istikrarın sürdürülebilirliği için dönüşüm ve yenileme süreçleri de yeterli olmamış kıyı kentlerinin yağması için yeni düzenlemeler getirilmiştir. Bu çerçevede 44.Dönem Forum Buluşmalarının ilki; Muğla’da “kıyı kentlerimiz” teması kapsamında düzenlenecektir.
